Mayses far yidishe kinder II-3: baym kenig *Akhashveyresh

baym kenig *Akhashveyresh

geshribn in yor 1901

baym kenig *Akhashveyresh

  *A[lef]

az ikh bin geven a kleyn yingl - veyst ir, vemen ikh hob *mekane geven?
*Akhashveyreshn.
nit yenem *Akhashveyreshn, vos hot gekenigt fun *Hoydu biz *Kush, oyf hundert zibn un tsvantsik *medines.
ikh meyn Kopl dem shnayder mit der gildener kroyn, dos heyst, mitn papirenem spodek un mit der langer gildener rut funem bezem.
oykh *Mordkhen dem *sheyni-lemeylekh (*Leyvi dem shuster) mit der ibergekerter kapote oyf der linker zayt un mit der klotshkevater flaksener bord hob ikh shtark *mekane geven.
ikh hob *mekane geven *Vashti hamalken (Motl dem stolyer) mitn kleydl oyf der kapote un mit der fatsheyle, vos er flegt zikh unterbindn dos berdl, me zol meynen oyf im, az er iz a *nekeyve...
un vos iz opgegangen, a shteyger, *Ester hamalken (*Oyzer dem *unter-shames) mitn grinem fartekh?
un vos iz opgegangen *Homenen (yoske dem bahelfer) mitn sharbn oyfn kop?...
nor mer fun alemen hob ikh *mekane geven Fayvl dem *yosem, vos flegt zikh ontun in a royt hemdl, zikh farshteln  [8-54] far "*Yoysef hatsadik", *beshas *khevre hobn geshpilt yenes sheyne shpil, vos vert ongerufn "*mekhires-yoysef".
zayne brider flegn im aropraysn dos royte hemdl, araynvarfn im in "leybngrub", un *Yoysef hatsadik (Fayvl heyst dos) flegt zikh avekshteln oyf di knies, tsunoyfleygn di hent un bashvern di *khayes-roes, zey zoln tsu im keyn *shlite nisht hobn, un zingen *beshas mayse zeyer a troyerik lid, vos di verter zenen zikh tsegangen in yedn *eyver:

    shlangen un ekdishn,
    farshlist ayer moyl!
    farshlist ayer moyl!
    tsi veyst ir den,
    tsi veyst ir den,
    tsi veyst ir den ver ikh bin?
    ikh bin *Yoysef hatsadik,
    *Yitskhoks an eynikl,
    *Yankevs a zun,
    *Yankevs a zun!...

un khotsh *Yoysef hatsadik iz geven a *yosem, an *orem bokherl, vos hot zikh oyfgehaltn in untershtn klayzl un gelebt fun a "folg-mikh-a-gang", un khotsh ikh bin geven a *nogids a yingl, dem zeydn *reb *Meirs an eynikl, fun dest vegn volt ikh mikh mit im gebitn nor tsulib dem eynem tog *Purim aleyn.
az s'iz gekumen der guter, der liber tog *Purim, hob ikh fun gants fri on shoyn aroysgekukt oyf der "*khevre", vos geyen fun shtub tsu shtub un a gantse khalyastre yinglekh loyfn zey nokh fun hintn mit borvese fis oyfn shney.
far vos kon ikh nit zayn in der khalyastre?
neyn!
ikh tor nisht, vorem ikh bin a *nogids a yingl un dem zeydn *reb *Meirs an eynikl, badarf ikh lign, vi a hunt, a gantsn tog in shtub un geyn mit ale groyse tsum zeydn *reb *Meir tsu der *sude.
vos dreyst du zikh, vi a daytsh oyfn korek? - makht tsu mir der tate *beshas mir geyen ale in eynem tsum zeydn *reb *Meir tsu der *sude un ikh derze fun der vaytn di "*khalyastre".
- bist shoyn, keyn *ayn-hore, a hipsh yingele, konst geyn a bisl gikher! - zogt di mame. - *im yirtse hashem, *shabes-hagodl verst du akht yor, biz hundert un tsvantsik.
- tshepet ir nit, er hot derzen di "komedyantshikes"! - ruft zikh on mayn elterer bruder *Moyshele, vos iz aleyn oykh a *baln zikh opshteln onkukn di "komedyantshikes".
- gey, gey! - makht tsu mir der *rebe *reb Itse, mayn *malekh-hamoves, un derlangt mir a shturkh fun hintn.
ikh loz arop di oygn in der blote un gey glaykh mit ale, fartift in umetike *makhshoves, troyerike gedanken:
"*tomid mit ale groyse!
shtendik mitn *rebn!...
in der fri, un bay nakht, un *shabes, un *yom-tev!...
*reb Itses royte noz mit tabeke, ayngezunken zol zi vern!"...

  *B[eys]

der zeyde *reb *Meir iz der grester *gvir fun shtot.
er zitst, vi a monarkh.
a groyser zal mit a groysn zilbernem henglaykhter, vos hengt arop fun der mit stelye.
tambekene heses oyf di vent.
a groyse shvere zilberne *menoyre oyfn tish mit a *sakh zilberne laykhter, vos di babe *Nekhome nemt zey aroys nor tsvey mol in yor: *Peysekh tsum *seyder un *Purim tsu der *sude, un es vert likhtik in ale vinklekh.
gants oybn-on, oyf a groysn shtul, mit grins batsoygn, zitst der zeyde *reb *Meir aleyn - a kleyn yidl, mit a shiter berdl, mit a bisl an oysgeboygener noz, mit zilberne hor un mit shvartse yunge oygn.
ongeton geyt er in a langer zaydener kapote mit a geflokhtenem gartl un mit a shtrayml oyfn kop.
akegn im oyfn tish zitst a groyser, a *moyrediker, a geflokhtener *Purim-koyletsh, an ongehoybener shoyn, mit zafran fargelt un mit rozinkes arumgeshtekt.
punkt in mitn tish zitst di babe *Nekhome, a hoykhe yidene, nokh a sheyne, oysgeputst in a goldfarbik zaydn kleyd mit vayse epl, mit a shterntikhl fun dimentn mit brilyantn, mit raykhe perl oyfn haldz, mit oyringlekh un mit fingerlekh.
nebn ir shteyt a gants groyser palumesik mit heyse, shmekndike, getsukerte un gefeferte fish, farpravet mit tsibeles, mit rozinkes un mit alerley gevirtsn.
di babe teylt aroys di fish, di sheyne zaydene fatsheyle farkatshet hinter di oyern mit tsvey shpitsn, di dimentn mit di brilyantn *beshas mayse finklen un shemerirn, un dos *ponim shaynt un shmeykhlt.
arum un arum tish, fun beyde zaytn, zitsn di feters mit di mumes, ale mit zeyere kinder, yinglekh un meydlekh, vos heysn ale nokh alts eyne zeydes un babes, feters un mumes.
frier der feter *tsodek un di mume *tsivye mit dray yinglekh: *Moyshele, Hershele, velvele, un tsvey meydlekh: *sorele, Feygele.
nokh dem der feter *Naftole un di mume *Dvoyrl mit fir yinglekh: *Moyshele, Hershele, velvele, Notele, un dray meydlekh: *sorele, Feygele, *Rokhele.
nokh dem der feter *Avrom un di mume sose mit finf yinglekh: *Moyshele, Hershele, velvele, Notele, yankele, un fir meydlekh: *sorele, Feygele, *Rokhele, Taybele.
nokh dem der feter Berish un di mume *Esterl mit zeks yinglekh: *Moyshele, Hershele, velvele, Notele, yankele, Fishele, un finf meydlekh: *sorele, Feygele, *Rokhele, Taybele un *khantse.
nokh dem der feter *Binyomin un di mume *Leye mit zibn yinglekh: *Moyshele, Hershele, velvele, Notele, yankele, Fishele, shmulikl un zeks meydlekh:
*sorele, Feygele, *Rokhele, Taybele, *khantse un Gnendl.
nokh dem der feter *Kalmen un di mume Itl mit akht yinglekh...
nor *efsher volt geven genug oysrekhenen di *mishpokhe?
es kon, zogt men, shadn...
der zeyde hot eyn mol gevolt oyf a tsikavest ibertseyln, vifil parshoyn zitsn baym tish, hot er genumen a zilbernem bekher in hant un hot ongehoybn tsu tseyln: "nit eyns, nit tsvey, nit dray, nit fir, nit finf, nit zeks, nit zibn"...
hot di babe aroysgerisn bay im dem bekher fun hant un hot im nit gelozt tseyln vayter: "oyf mayne *sonims kep!
vos tseylst du, vos?
faran, keyn *ayn-hore, genug teler!"...
tsunoyfgekloybn zikh ale tsu der *sude, zetst der zeyde aleyn oys dem gantsn tish.
der zeyde *reb *Meir hot lib, s'zol zayn sheyn un reyn un tsikhtik un mit a *seyder - es kumt oys gut: a feter zitst nebn a feter, a mume nebn a mume, un undz kleynvarg, zetst men oys azoy, az s'zol oyskumen nisht a bruder mit a bruder un a shvester mit a shvester, *makhmes eygene konen nisht hoyzn tsvishn zikh;
*lokheyn badarf zitsn a fremder *Moyshele mit a fremdn Hershele, un a fremder Hershele mit a fremdn velvele, un a velvele mit a Notele, a Notele mit a *Yankele, a *Yankele mit a Fishele, a Fishele mit a *shmulikl.
un di meydlekh oykh azoy: a *sorele mit a Feygele, a Feygele mit a *Rokhele, a *Rokhele mit a Taybele, a Taybele mit a *khantse, un a *khantse mit a Gnendl, a Gnendl mit a *sorele, a *sorele mit a Feygele un azoy vayter.
nor mir hot nit gestayet keyn porl, hot men mikh anidergezetst mit mayn *malekh-hamoves, dem *rebn *reb Itse.
der *rebe *reb Itse iz bay mir nisht nor a *melamed, a lerer aleyn, nor oykh a madrikh, a vegvayzer, a *min gubernantke, oyf tsu lernen mikh *derekh-erets, vi azoy tsu zitsn baym tish un vi azoy tsu esn.
- az du zitst baym tish, - azoy hot mikh gelernt mayn gubernantke *reb Itse - zolst du zitsn, vi a mentsh.
du zolst kukn glaykh, un di hent zolst du haltn untern tish, un nisht redn baym esn.
un az du est lokshn mit yoykh, zolst du onnemen mit dem lefl punkt azoy fil lokshn vifil yoykh;
a zup yoykh - un avekgeleygt dem lefl un opgevisht di lipn;
un vider a zup yoykh - un vider avekgeleygt dem lefl un opgevisht di lipn.
nisht khapn eyn lefl nokhn andern, vi a *goy...
anidergezetst zikh nebn mir un gemakht a *moytse, nemt der *rebe *reb Itse aroys di royte fatsheyle fun buzem-keshene, treyslt oys di tabeke glaykh tsu mir in teler arayn, nokh dem heybt er on shnaytsn di noz mit a modnem kvitsh un mit a *kol fun a *shoyfer un lozt oys mit a *tkie gdoyle, un *beshas mayse kukt er oyf mir mit eyn oyg, tsi ikh zits, vi a mentsh...

*shoyshanes ya-a-an-kev!

azoy heybt on der zeyde tsu zingen mit zeyer an angenemer shtime, *teykef nokhn ershtn glezl vayn, un knakt tsu *beshas mayse mitn finger, un der gantser *oylem khapt unter:

*tsehole vesimkhe!

oyf alerley *koyles, ale mol hekher un hekher.
un mayn *rebe *reb Itse, vos iz a kleyner *menagn, er hot a *kol fun a shlayen, helft oykh zingen, dos heyst, er halt ofn dos moyl, farmakht di oygn, git akhtung fun destvegn *beshas mayse mit a halb eygl oyf mikh, tsi ikh zits, vi a mentsh, dem kop halt er a bisl oyf a zayt, klapt mitn mitlstn finger in tish - *hakitser, er bavayzt dem zeydn, az er zingt oykh in kon...
un az es kumt tsu "*borekh-Mordkhe" un "*orer-Homen", bentsht men *Mordkhen un me shelt on *Homenen - es zol zey ongeyn a *tsent-kheylek,
*reboyne shel oylem!...

  *G[iml]

- gekumen di *Purim-shpiler! - ruft zikh on *Tankhum der *meshores, a yid mit
a royter kapote, vos zogt alemen "du".
*a khuts dem zeydn mit der baben.
derhert "*Purim-shpiler", shpringen mir, kleynvarg ale in eyn *rege aroys
funem tish un mir shteyen shoyn ale arum dem kenig *Akhashveyresh mit der
gildener kroyn.
- gut *yom-tev! - shisn oys di *khevre ale mit a mol gants freylekh, un me shtelt zikh oys in tsvey tsayln.
oyf a gildenem shtul zitst der kenig *Akhashveyresh, un es tret aroys oyf eyn fus *Memukhn (*khayim shmayser), zingt a daytshes lidl:

    bin ikh *Memukhn fon di *akhashtronim,
    nokh gor a yunger herr - dos zet ir in mayn *ponim.
    oyf eyn fus tu ikh tun shpringun
    un oyf mayn ziser shtime - zingun.

fregt im der kenig *Akhashveyresh:

    zog mayn liber knekht *Memukhn,
    vos bizt du gekumen aher tsu krukhun?

entfert im *Memukhn:

    loz der kenig *Akhashveyresh kikun,
    vi me vil far *Homenen nit bikun...

vert der kenig *Akhashveyresh ongetsundn:

    ver tut dos vidershpenikn mayne verter,
    vos ikh hob bafoyln in ale erter?

entfert im *Memukhn:

    a farflukhter yude, er tut *shabes haltun,
    di kapote iz bay im huntn nit tseshpaltun,
    oyfn akhtn tog tut er di kinder tsu bashnaydun
    vi konst du azelkhs in dayn kenigraykh gor laydun?

zogt der kenig *Akhashveyresh:

    oyb azoy, loz men dem yuden aher breyngun,
    mir veln im oyf a hoykhn boym oyfheyngun!

zingt oys *Memukhn:

    arayn, arayn, arayn,
    bruder Mondrish du mayn!

es kumt arayn Mondrish mit der klotshkevater bord un heybt zikh on farentfern farn kenig *Akhashveyresh, dertseylt im dem *yikhes, fun vanen er kumt aroys: "*Avrom *Yitskhok *veYankev zenen zayne zeydes, / di *tarya"g mitsves zenen zayne *eydes".
un er lozt oys mit a gezang:

    az okh un az vey iz tsu undzere hertser,
    az *Homen iz bay dir a munderfertser!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- du bist *Yoysef hatsadik? - ruf ikh mikh on tsu Fayvl dem *yosem, vos shteyt bay der zayt mit an oysgemit faryomert *ponim.
- *Yoysef hatsadik. - makht tsu mir Fayvl.
- du vest oykh shpiln? - freg ikh im.
- az me vet mir heysn shpiln, vel ikh shpiln. - makht tsu mir *Yoysef hatsadik un beygt zikh on tsu mir oyfn oyer: - gib mir a shtikl koyletsh fun ayer *Purim-koyletsh.
- me vet derzen, vet men zikh beyzern. - makh ikh tsu im shtilerheyt.
- shlep avek azoy, az keyner zol nit zen. - zogt er tsu mir, un di eygelekh blishtshen.
- *ganvenen? - zog ikh.
- dos heyst den *ganvenen? - makht er.
- vos den - zog ikh - heyst dos? *gelakkhnt?
- ikh bin toyt-hungerik, - zogt er tsu mir shtilerheyt un er est dem koyletsh mit di oygn, - fun gants fri on nokh in mayn moyl nisht gehat...
der gantser *oylem iz fartift in dem "shpil", gey ikh tsu pavolinke tsum tish, farleyg di hant arunter, shlep avek a shtik koyletsh un ruk dos im arayn in hant arayn.
*Yoysef hatsadik lozt arop kuntsik dos shtikl koyletsh in keshene arayn un tut mir a kvetsh bay der hant.
- bist a voyl yingl. gebn zol dir got aldos guts!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  *D[aled]

- *efsher vilt ir, mir zoln aykh shpiln "*Mekhires-yoysef" oykh? - ruft zikh on der kenig *Akhashveyresh un tut oys di gildene kroyn un tut on a prost hitl.
- genug, genug! - makht der zeyde, un er git dem kenig *Akhashveyresh in hant arayn a zilberne *matbeye, un heyst *Tankhum dem *meshores, er zol nemen a bezem un oysromen di blote, vos di "komedyantshikes" hobn ongemakht...
in shtub vert a shtikl *behole, a rukeray mit di benklekh, un *beshas di *mishpokhe halt in oyszetsn zikh tsurik oyf di erter, khap ikh mikh dervayl aroys oyf a minut bagleytn di "*khevre".
- kum! - makht tsu mir *Yoysef hatsadik un nemt mikh on bay der hant. - folg mikh, kum mit mir.
ikh hob dikh lib, bist a voyl yingl, zeyer a voyler.
- vuhin? - zog ikh un dos harts tyokhket mir.
- tsum kenig *Akhashveyresh. - makht er tsu mir. - mir shpiln shoyn mer haynt nisht.
dos geyen mir tsum kenig *Akhashveyresh tsu der *sude.
*Yoysef hatsadik nemt mikh on bay der hant, un mir shpanen iber der blote.
di nakht rukt zikh on neenter un neenter, di blote vert vos vayter alts tifer.
es dakht zikh mir oys, az ikh hob fligl, es trogt mikh in der luftn.
ot bald hoyb ikh on flien... shvebn...
- ikh hob *moyre. - zog ikh tsu *Yoysef hatsadik un halt im tsu bay der hant.
- vos host du *moyre, narele? - makht er tsu mir un kayet *beshas mayse dos shtikl koyletsh, vos ikh hob im gegebn. - dort vet zayn a *sude, narele, dort vest du hern, vi mir zingen lider...
oy, vos far a koyletsh bay aykh iz!
*tam gan-eydn!
tsegeyt zikh in moyl, vi a puter!
ikh farshtey nit, vi azoy zet men far zikh aza-n-antik un me est dos nit?
- a tayere *metsie! - zog ikh mit *gadles. - bay undz est men in der vokhn oykh koyletsh.
- ale mol koyletsh? - zogt *Yoysef hatsadik un balekt zikh. - un fleysh?
- ale tog! - zog ikh.
- ale tog? - makht er un tut a shlung. - un ikh es fleysh nor eyn mol in vokh, *shabes;
i dos - nit ale *shabes, vorem nit ale *shabes nemt mikh a *nogid.
un az got helft, me falt arayn tsu a *kabtsn, est men *kadokhes.
- vos heyst me est *kadokhes? - zog ikh.
- *kadokhes esn veyst du nit?
me est *makes heyst dos. - git er mir tsu farshteyn. - nito vos tsu esn, est men *makes.
ikh leb fun dem vos me git mir.
*Oyzer der *shames, lebn zol er, halt mikh unter, a mol mit a shtikl broyt, a mol mit a kartoflye.
*Oyzer iz a tayerer yid, a dimentene *neshome!
du kenst im?
dos iz dokh *Ester hamalke...
- vu iz dayn tate? - freg ikh im.
- ikh hob nisht keyn tatn.
- vu iz dayn mame?
- ikh hob nisht keyn mame.
- der zeyde? di bobe?
- ikh hob nisht keyn zeyde, ikh hob nisht keyn bobe.
- a feter? a mume?
- ikh hob nisht keyn feter, ikh hob nisht keyn mume.
- a bruder? a shvester?
- ikh hob nisht keyn bruder, ikh hob nisht keyn shvester.
ikh hob keynem nisht, keynem nisht, ikh bin a *yosem bin ikh!
ikh khap a kuk oyf zayn *ponim un oyf der *levone, un es dakht zikh mir, az er un di *levone hobn eyn kolir...
ikh ruk mikh tsu tsu im nokh neenter, un mir loyfn nokh der "*khevre" mit undzere kleyne fislekh gants geshmaydik.

  *H[ey]

- ot do zitst der kenig *Akhashveyresh. - makht tsu mir *Yoysef hatsadik, un mir lozn zikh arop ale in a kleyn fintster shtibl, mit erd gedekt.
- Freyde-Etl, / aroys fun betl! / - ruft zikh on der kenig *Akhashveyresh tsu zayn vayb, a kranke yidene, a yadeshlive, vos *beshas zi hust, khapt zi zikh mit eyn hant baym kop un mit der anderer baym hartsn.
"*khevre" hobn zikh ongezungen a gantsn tog mit lider un zenen shoyn azoy gevoynt gevorn mitn gram, az on a gram iz zey shoyn shver tsu redn...
- di sheyne fish / zolt ir gebn tsum tish! / - zogt *Memukhn. - koyletsh hobn mir aleyn, / oyf tsu knakn mit di tseyn, / un drayekekhdike *Homen-tashn, / vos me farshport zikh tsu zey vashn, / un flodn mit fledlekh, / mit *purimdike kneydlekh, / un bronfn a fleshl / hot undz geshenkt *reb *Yeshue-Heshl... /
Mondrish, bind oyf dem zak, / ot gib ikh dir a knak! /
- eyder bakumen a knak / in bak, / iz glaykher oyfbindn dem zak, / - zogt Mondrish mit a draygorndikn gram un vil oyfbindn dos zekl.
- ir hot zikh genumen tsum esn, / un dos gelt hot ir fargesn! / - zogt *Vashti.
- *Vashti iz nit keyn *shiker, / er veyst, az der groshn iz der *iker! / - ruft zikh on *Homen, un im halt unter *Ester hamalke, geveyntlekh, oykh mit a gram.
nor az es kumt tsu der "*kheluke" funem gelt, hert men oyf redn tsum gram.
me redt prost, vi ale mentshn redn, *bekhas es halt bay gelt...
dem grestn *kheylek nemt arop, geveyntlekh, der kenig *Akhashveyresh.
dos iz shoyn bay zey a *takone fun yor tsu yor.
nor az es kumt tsu di iberike *khevre-layt, vert a shtikl *makhloykes: *Memukhn fregt a *kashe, far vos kumt *Vashtin mer fun im?
er, *Memukhn, darf horeven mer fun alemen, shpringen oyf eyn fus, luftern di shprakh, shitn mit gramen, shparn di sheyne verter, - un az es kumt tsum teyln zikh, vert *Vashti a *meyukhes!
*basher vos iz?
er geher zikh on a knepl mitn kenig *Akhashveyresh;
a shnayder mit a stolyer shlogt *tomid blat...
- loz zayn shtil! - tseshrayt zikh oyf im der kenig *Akhashveyresh. - du shmayser, du ferdl-trayber, du vogn-shmider, du leymener dishl, du papirene shleye, du glezern flekl, du rimene aks!
du host a *hoze tsu redn akegn dem kenig *Akhashveyresh?
ot varf ikh dir arayn a mestl petsh in di yasles, vest du geyn bay mir oyfn dronzhik!...
*Memukhn vert antshvign.
farn kenig *Akhashveyresh hobn ale artistn *derekh-erets, vorem er iz der *bal-ebos, der antreprenyer heyst dos...
Mondrish burtshet *afile unter shtilerheyt, im haltn unter di ale iberike;
nor eyn *Ester hamalke lozt arop di etlekhe *matbeyes in keshene arayn, zogt derbay a vertl, un "*khevre" vert vider lebedik, freylekh, un me heybt on redn vider tsum gram.
- nisht mer zoln di *negidim farmogn oyf zeyere layber, / vifil mir veln brengen aheym far undzere vayber! / - zogt *Memukhn.
ikh batrakht di zitsung funem kenig *Akhashveyresh.
in mitn shtub a groyser tish, tsugedekt mit a grobn tunkeln tishtekh.
bay eyn zayt a varshtat mit getsayg, bay der anderer zayt a hiltsern betl mit a *sakh kishns *kimat biz der stelye.
akegn oyvn a taptshan.
oyfn taptshan zitst a shvartser koter, halt di lapkes unter zikh un drimlt.
fun oyfn oyvn kukn arop etlekhe por shvartse, kare un groye eygelekh.
arop, *mamzeyrim! - makht tsu zey *Yoysef hatsadik un vinkt tsu zey mitn finger.
di shvartse, kare, groye eygelekh lozn zikh lang nisht betn un glitshn zikh arop eyntsikvayz funem oyfn-oyvn mit tserisene hemdlekh, vos farshteln dos layb nor biz etvos nideriker funem pupik...
*Yoysef hatsadik, vayzt oys, iz dort a heymisher mentsh, vorem di nakete kinderlekh geyen tsu tsu im, vi di kleyne shefelekh, beygn on tsu im di gekrayzlte kepelekh, er zol zey gletn.
- ir zent hungerik? - zogt tsu zey *Yoysef hatsadik. - ot veln mir bald esn.
mir hobn aykh gebrakht ale gute zakhn.
un er rekhnt zey oys ale "gute zakhn", vos me hot haynt gebrakht, un di kleyne shefelekh kukn zikh iber, shlingen di shleym un balekn zikh.
un *Yoysef hatsadik glet zey di gekrayzlte kepelekh, shlingt di shleym glaykh mit zey un balekt zikh azh...
zey kukn shoyn aroys, me zol geyn tsum tish, zikh nemen tsu der *akhile...
got hot zey geholfn, der kenig *Akhashveyresh nemt zikh tsum fleshl, gist on a glezl bronfn un trinkt dem ershtn *kos *lekoved dem "heylikn" *yom-tev *Purim;
un nokh im nemen ale tsu glezlekh bronfn.
un me zetst zikh tsum tish, ale, fun groys biz kleyn, *a khuts Freyde-Etl, vos poret zikh baym oyvn;
un *afile der shvartser koter khapt zikh oyf, glaykht zikh oys dem rukn mit a genets un geyt tsum tish un shtelt zikh avek akegn un vart, tomer vet er epes nashn fun der *sude...
ikh un *Yoysef hatsadik un di nakete shefelekh mit di gekrayzlte keplekh zetsn zikh oys ale oyf a lang benkl, vos hinkt oyf a fus un es shoklt zikh;
un mir, kleynvarg, tselakhn zikh funem hinkedikn benkl, azoy vi fun der shenster komedye, un ersht do derzet mikh "*khevre" un vundert zikh: epes a nayer, nit keyn kentlekher parshoyn!
- ver iz der agres? - fregt der kenig *Akhashveyresh.
*Yoysef hatsadik dertseylt zey, ver ikh bin un vi ikh kum aher. dem *oylem iz dos, *a ponim, shtark gefeln, *makhmes itlikher geyt tsu, tut mir a zets iber der pleytse, a knip in bekl, un itlikher zogt an ander vertl, geveyntlekh, tsum gram, un di *sude heybt zikh on.
Freyde-Etl trogt tsu funem oyvn shtark-gefeferte fish mit kartoflyes, un khotsh zey zenen nisht farpravet mit alerley gevirtsn, vi baym zeydn *reb *Meir, nor zey vayzn mir oys *davke zeyer *batamt.
eyn *khisorn nor, vos zey zenen ful mit beyndlekh!
derfar esn ober ale fun eyn teler, un dos iz mir *dakve shtark gefeln: itlikher shtupt dem gopl - s'iz freylekh!
nokh di fish nemt "*khevre" vider tsu bislekh bronfn, un me trinkt *lekhayim, un me vert lebedik gor oyf an ander *oyfn;
me shteyt oyf funem tish, me nemt zikh far di hent un me geyt gor a tentsl un me zingt a lidl:

    vos mir zenen
    zenen mir,
    ober yidn
    zenen mir!
    vos mir hobn
    hobn mir,
    ober *tsores
    hobn mir.

- ruskavo pesnya! - tseshrayt zikh Mondrish oyf a *kol. - ruskavo pesnya podavay!...
un *khevre zingt a rusish lidl, tantst un plesket tsu mit di hent:

    nado znat
    kak gulyat!
    pered bogom
    otvetshat!
    mi pyom, mi gulyayem,
    ואַתּה מלך חי וקים!  
    lomir, yidn, trinken *lekhayim!
    לשנה הבאָה בירושלים!

- ayo, s'iz bay undz gut? - zogt tsu mir *Yoysef hatsadik, vos hot ibergekhapt dem hunger un iz gevorn gor an ander mentsh, un er nemt a bisl bronfn, un er git mir oykh a bisl bronfn un shlept mikh tantsn.
ikh veys nit, vos mit mir iz di *simkhe azoy groys, nor ikh fil mikh  [8-69]
epes zeyer oyfgeleygt.
ikh fil, az s'iz mir gut, gut on an ek! plutsim...

  *V[ov]

plutsim efnt zikh di tir, un ikh derze dem tatn mitn *rebn *reb Itse, un es vert mir fintster in di oygn.
vos der tate hot geklert, *beshas er hot mikh derzen tantsn mit "*khevre" in kon, veys ikh nit.
ikh hob nor gezen az er iz geblibn shteyn tsugekovet tsum ort, gekukt oyf mir, oyf der "*khevre" un oyfn *rebn;
der *rebe hot gekukt oyf mir, oyf der "*khevre" un oyfn tatn;
ikh hob gekukt oyfn tatn, oyf der "*khevre" un oyfn *rebn...
un "*khevre" hobn gekukt oyfn tatn, oyfn *rebn un oyf mir...
keyner fun undz hot nit gekont oysredn a vort.
iz aroysgetrotn *Memukhn un hot zikh ongerufn mit a gram, vi zayn shteyger iz:
- vos shteyt ir in eyne *yisurim? /
s'iz dokh haynt epes *Purim! /
lomir makhn a *koyse, / un *davke a groyse! /
farbaysn mit flodn, / se hot zikh gefunen ayer shodn!... /
un *Memukhn trogt unter dem tatn a glezl bronfn mit farbaysn.
der tate shtupt im op fun zikh on verter.
*Memukhn falt bay zikh nit arop un redt vayter:
- *hanogid *reb *Osher *berav *Meir! /
ikh gefel aykh nit in shleyer? /
vel ikh trinken aleyn, / *veneymer *omeyn!... /
un *Memukhn kert iber dos glezl bronfn un zingt a lidl:

    vos mer *kabtsn
    mer hulyake,
    vos mer *nogid
    mer sabake!
  [8-70]
    vos mer *evyen
    mer spivake,
    vos mer *oysher
    mer svinyake!...

- Mondrish, vos shvaygst du?
makh zey a *mi-shebeyrekh, di *negidim fun shtot, un trink a *kos fun zeyer *koved vegn!
un Mondrish gist zikh on a glezl bronfn un makht a *mi-shebeyrekh di *negidim fun shtot:
- mi shebeyrekh! /
nemen zol zey *Koyrekh! /
*Koyrekh zol zey nemen! /
esn zoln zey verem! /
verem zoln zey esn! /
on got zoln zey fargesn! /
fargesn zoln zey on got! /
*shiker zoln zey zayn vi *Lot! /
vi *Lot zoln zey zayn *shiker! /
in moyl zol zey zayn biter! /
biter zol zey zayn in moyl! /
shisn zol zey a koyl! /
a koyl zol zey shisn!... /
- vos shvaygt ir zey, *reb *Osherl!? - ruft zikh on der *rebe *reb *Itse un tut a rekhtn shmek tabak un a knak mit tsvey finger in der luftn.
- ir zet den nit, az s'iz *shikurim? - zogt der tate oyser zikh fun *kas un nemt mikh on bay der hant azoy shtark, az er tut mir vey, un mir geyen aroys ale dray funem kenig *Akhashveyresh on a zayt-gezunt.
in droysn shtelt zikh der tate op, tut a kuk oyf mir un shenkt mir tsvey rekhte petsh.
- dos - zogt er - iz ersht an oyfgob.
dayn *psak vest du ersht hobn in der heym funem *rebn...
hert zhe tsu, *reb *Itse!
ikh gib aykh im iber oyf ayere hent!
ir zolt im kateven vifil es vet in im arayn!
  [8-71]
blut zol geyn!
aza *bokherl fun *kimat dos nayente yor!
er zol gedenken, vi azoy nokhtsuloyfn *Purim-shpiler, komedyantshikes, shlepers!...
farshtern alemen dem *yom-tev!...
ikh loz nisht keyn trer, nor ikh fil, az es flamt mir a bak un dos harts iz mir shver, vi a shteyn.
ikh kler nisht fun dem *psak, vos ikh vel hobn in der heym funem *rebn.
mayn kop iz mir gor ergets andersh.
mayne *makhshoves zenen gor dortn, baym kenig *Akhashveyresh, bay *Yoysef hatsadik, bay di kleyne nakete shefelekh mit di gekrayzlte kepelekh, un in di oyern hert mir nit oyf tsu klingen dos zise rusishe lidl:

    nado znat
    kak gulyat!
    pered bogom
    otvetshat!
    mi pyom! mi gulyayem, 

ואַתּה מלך חי וקים!
 לשנה הבאָה בירושלים!