di *nevue fun shvartsaplen

  di *nevue fun shvartsaplen 11: di *nevue fun shvartsaplen

ir nomen iz Badane.
a *ponim oysgehakt fun groyen zalts iber a karlik aroysgevaksn fun a karlik.
ir bashitserin: di mame fun ale mames - di shrek.
*beys der ershter nakht fun der geler *behole, a nakht vos hot zikh getsoygn tsvey fule yor, hot Badane gefunen a dorndikn tsukopns in a *khorever *dire oyf Strashun-gas.
in der zelbiker tsekoseter *dire un *beys der zelbiker *behole, hot mikh oykh arayngebriket an ayzerne kopite, un bald iz ful gevorn der *shetekh mit umbakante *penimer, vi dertrunkene oyfn dno fun a brunem, vos a *levone-blyask baloykht fun oybn.
zey ale zenen farzunken in mayn *zikorn in a *ponimloziker *mishpokhe.
nor Badanes *ponim, oysgehakt fun groyen zalts iber a karlik aroysgevaksn fun a karlik, iz geblibn opgezundert un itstik.
un khotsh a niderike, a pitsl froy, me kon zogn: a pitsl *zkeyne, iz Badane gevorn a baheltenish far ir *ben-yokhid Leybele.
zi hot im gevolt tsurik in ir boykh araynton s'zol mit im, *kholile, nit geshen keyn beyzs,
nor Leybele iz grod ergets *nelem gevorn ven di gele *mehume hot zikh dernentert.
un di baheltenish far Leybelen in zayn mames boykh iz a leydike.
kh'hob yinglvayz gehat geleyent, az primitive *poyerim in farleygene hekn fun Khine, vos hobn keyn mol nit ongezen a zeyger un veysn *afile nit az azoyns iz faran, veysn fun destvegn dem *sod fun tsayt un ir dreyenish nit vintsiker fun di bazeygerte parshoynen: a heyb a heymishe kats farn karkele un vedlik di grin-blitsike vayzerlekh in di tsiferbletlekh fun ire shvartsaplen, veys genoy der khinezer vi es halt in yener vayle di dreyenish fun tsayt.
aza *min khinezishe kats bin ikh yemolt gevorn far Badanen.
ober nit bloyz far tsayt-oryentatsye, nayert oykh far ort- un *goyrl-dreyenish.
in a *thomiker poyze tsvishn zayn un umzayn, heybt zikh unter Badane oyf ire kletsldike fis un shpiglt arayn ir *ponim in mayne shvartsaplen tsu derzen vi s'halt mit ir *ben-yokhid.
- mayn Leybele iz nit gevoynt tsu *milkhomes.
er zol nor aroys a gantser.
ikh dertseyl Badanen, az ven di gele *mehume hot zikh dernentert hot ir Leybele "geshtelt kamashn" - antrunen gevorn oyf der ander zayt *milkhome.
shmeykhlfunken tseshpiln zikh in ire groye karbn.
an andersh mol:
- vi heyst yener kant vu mayn Leybele, zol gezunt zayn, hot zikh ayngemostet?
ikh dertseyl Badanen fun an ortshaft vos lebt in mayn *kholem: ir Leybele hot zikh ayngemostet in a khuter vu s'hot zikh gehodevet mayn kindhayt - lebn taykh Irtish, in Sibir.
s'gedoyert a kapl biz der klang Sibir shnaydt zikh arayn in ir *moyekh.
nor ven arayn, tut zikh Badane a khap mit ire kurtsfingerdike hentlekh farn kop:
- ikh hob gehert, az dortn busheven frest.
az mayn Leybele vet, *kholile, zikh tsukiln, ver vet tsuleygn tsu zayne fis a heysn tsigl, tsutrogn tsu zayne lipn a tetsele varenye?
a knoyl *ayngekholemte bilder viklt zikh in mir funander.
mayn shtim iz take mayne, ober eyntsaytik fun ergets vayt:
- az me dekt zikh tsu mit a bernfel iz men gezunt vi a ber.
s'feln oykh nit in Sibir keyn beymer.
zey zenen hoykh un tapn azh on di shtern.
mitn holts fun aza eyntsikn boym kon men onvaremen a halbn vinter.
oyf morgn - oys Badane.
iz *nelem gevorn fun der tsekoseter *dire.
nor a loyb dem eybikn: zi yavet zikh vider.
a vays'horike, vi fun dortn vu Leybele iz antrunen gevorn volt a hoykher boym zikh tsu ir aribergeboygn un zi opgeshotn mitn shney fun zayne tsvaygn.
- male vos a narishe yidene bolbet - mont zi vider *yoysher bay der *nevue fun mayne shvartsaplen - az Leybele vet veln *khasene hobn, vet er gefinen in yenem land a *kale, a yidish kind?
Badanes gleybn in der *nevue fun mayne shvartsaplen, in mayn helzeerishn *koyekh un alts-konendikayt, bashlogt mikh mit a *kishef.
ikh nem aleyn gleybn inem *koyekh, vos Badane gleybt in im:
- Leybele hot shoyn gefunen a *kale.
- a sheyne?
mayn tsung vert a pendzl un molt oys di sheynkayt fun Leybeles *kale mit ale pitshevkes.
Badane viklt oys fun a shmatkele epes gilderns:
- ot iz a *kdushin-ringl... me darf im ahin ariberkayklen...
un az dos ringl halt zikh in kayklen fun vilne keyn Sibir - kumt nokh a *shayle:
- vi iz der nomen fun Leybeles *kale?
ikh muz es visn.
- ir nomen iz Gutle.
- a modner nomen, *efsher Gitele?
- neyn, Gutle.

oysgeputst in dray shnirlekh kreln iber a kleyd fun shvartse *takhrikhim, vos Badane hot gefunen oyf a boydem, kukt zi aroys fun a shaybl vayt-vayt.
ire hent ibern *ponim fun groyen zalts, vi baym bentshn likht.
zi mont nit mer keyn *rakhmim bay der *nevue fun mayne shvartsaplen.
tsvishn di finger zet zi aleyn ir Leybelen.
im un zayn *kale unter a *shtern-khupe.

  1986

tsurik:  di *nevue fun shvartsaplen