sibir

in khuter <A>

zunfargang oyf ayzik bloe vegn.
zise dremlfarbn in gemit.
s'laykht fun tol a shtibele antkegn
mit a shney fun zunfargang bashit.
vundervelder hoyden zikh oyf shoybn,
tsoyber-shlitns klingen in a krayz.
oyfn pitsl boydem vorken toybn,
vorken oys mayn *ponim. unter ayz,
durkhgeshtrayft mit blitsike krishtoln
tsaplt der Irtish in halber vor.
unter oysgeshvigene kupoln
blit a velt - a kind fun zibn yor.

in khuter <B>

inem likhtik-tunkeln, farshneytn
khuter fun mayn kindhayt in sibir,
blien fun di shotn-aplen - kveytn,
kvekzilberne kveytn on a *shir.
in di vinklen opgeloshn mate
blozt arayn *levone ir geblend.
vays vi di *levone iz der tate,
shtilkayt funem shney - oyf zayne hent.
er tseshnaydt dos shvartse broyt mit blankn
*rakhmimdikn meser. s'*ponim bloyt.
un mit nay tseshnitene gedanken
tunk ikh inem zalts dem tatns broyt.

in khuter <G>

meser. tate. roykhike lutshine.
kindhayt. kind. a shotn nemt arop
s'fidele fun vant. un din-din-dine
shneyenklangen faln oyf mayn kop.
shtil. dos shpilt der tate. un di klangen -
oysgravirt in luftn, vi in frost
zilberlekh fun otem blo tsehangen
iber shney *levonedik baglozt.
durkh an ayzik ongepeltstn shaybl
shmekt a volf tsum fleysh fun der muzik.
shtil. in undzer toybnshlak a taybl
pikt zikh fun an eyele, pik-pik.

far tog

di *simonim-lapes, vos a *khaye
hot farzeyt vi royzn inem shney,
ven di zun, an umbakante, naye,
hot derlangt ir shpizikn geshrey -
zenen koym bagildt fun oybn. untn
fintstert nokh. di vortslen funem vald
kritsn mit di tseyn in tife gruntn.
funem hunt, geshpant in shlitn, pralt
lebediker damf. der damf bagegnt
shtaygndik a koymenroykh vos helt
un a mentshn-otem fun der gegnt -
biz in luft blaybt hengen a getselt.

derkentenish <A>

"zog, vu endikt zikh zi velt, o, tate?!"
filosofish mon ikh a basheyd.
kumt an entfer: "hinter yener khate
oyfn bargshpits, vu di zun fargeyt".
*emes take? oyb azoy, - nit klern,
onyogn di *shkie! un ikh loyf
oybn, durkh a zilbernets fun trern,
vu di velt zikh endikt, barg aroyf.
baym sibirer got di oygn monen,
s'zol nit zayn mayn benkenish umzist.
ale yorn biz-mir, yor-milyonen,
tsaplen fun di shneyen: zay bagrist.

derkentenish <B>

hinter mir - a pintele a tate.
s'harts, der zun antkegn, in galop.
shoyn, derlofn oybn tsu der khate!
nor di shafung manyet, lozt nit op.
mayne lipn tsien zikh tsum shayter,
vos bashaynt dem voyendikn dno.
tatinke! es tsit di velt zikh vayter,
un keyn *sof - nito, nito, nito.
tate hert nit. shtern faln grine.
tate zet nit, az fun heler hoyt
ver ikh fun a yingl - a lavine,
vemen likht un vunder hot geboyt.

vi a shlitn in farbenktn klingen

oyfn shney dem dimentenem, bloen
shrayb ikh mitn vint vi mit a pen,
blondzhe oyf di glimerdike dnoen
fun zayn kindhayt. hob nokh nit gezen
aza loyterkayt, vos kon batsvingen
ale elnt-shotns fun gedank.
vi a shlitn in farbenktn klingen
gleklt do mayn lebn din un lang
durkhn ovntstep, vos in zayn shpigl,
tsugetulyet mit der noz arop,
loyert di *levone, un tsvey fligl
shlogn op.

fayerdiker pelts

felder - blanke, blendike metaln,
beymer - opgegosene mit feldz.
shneyen hobn mer nit vu tsu faln,
s'trogt di zun a fayerdikn pelts.
mit zayn diment-pendzl oyf mayn sharbn
molt der kinstler frost vi oyf a shoyb
zayne shney-legendes ful mit farbn,
"shraybt zikh unter" mit gefli fun toyb.
zun fargeyt in mir. nito di zun mer.
bloyz me zet ir fayerpelts aleyn
oyf a langer tsvayg. un ikh - a shtumer -
onton vil im *erev zayn fargeyn.

in a sibirer vald <A>

yunge zun, vos eybikt nay geborn,
kayklt zikh in shney mit mir banand.
zogt der tate: "kind mayns, lomir forn
brengen holts fun vald". un s'vert geshpant
undzer zilber-loshik in a shlitn.
s'blankt di hak. in flamenshney der tog
fun geshlayfte zunmesers tseshnitn.
funkenshtoyb - der otem! un a yog
iber step fun shlofndike bern
durkhn zungeveb. der shney klingt tsu.
ale nekhtn opgeshite shtern
lign itst farfrorene, in ru.

in a sibirer vald <B>

vald. a frishe blitsikayt oyf tsvaygn
otemt oys dem volfishn gehayl.
ongegliter ekho funem shvaygn -
shist in mir arayn a heyse fayl.
yeder shney iz a farfrorn glekl,
gib a rir un s'entfert mit a klung,
un der klung - oyf toyznt a tsebrekl.
plutsem vayzt a fiksl mir di tsung
funem shneygetselt un shoyn farzunken.
- "fiksl, hob nit *moyre!" - un mayn bak
varemt zikh bay hengendike funken,
biz di zun fargeyt in tatns hak.

in a sibirer vald <G>

tsien mir aheym tsum shtiln khuter -
blondzhet mayn *neshome nokh in vald.
un der vald a guter, a baruter,
varemt zi in buzem un bashtralt.
nemen shtern mit gezang mikh kreynen,
shtern oyfgeblozene in vint!
un *lekoved shtern vilt zikh veynen...
biz der letster boym fun vald farshvindt,
un es blaybn shteyn in shney di shnitn.
demolt vekt mikh oyf dem tatns *kol.
ze ikh: di *levone iz in shlitn
mitgeforn tsu mayn heym in tol.

tsum tatn

tate, nokhn shlitn mit dayn *orn
nokhgelofn bin ikh dir, *kedey
ontsuyogn ergets dayn *zikorn
mit a toyb in buzem vays vi shney.
ven es hot a khuter dir a nayem
oysgehakt a hartsklapiker lom,
<+1> vu du finklst unter ayz *ad-hayem -
<-1> un farshlungen hot dikh bald a *thom,
hob ikh dort araynfaln gevolt!
nor mayn toyb iz demolt grod farfloygn,
ovntzun bakreynt mit vaysn gold,
un aroyf tsum lebn mikh getsoygn...

Irtish

shtil! fun vanen kvalt aza *min klingen?
s'vil antloyfn der Irtish fun breg!
zukht in kalte, khvalyedike ringen
opgefleytste *penimer fun teg.
efnt er di oygn tsu di shtern
fun an oysgezegtn rod: "vi lang
vet der friling mayn gebet nit hern,
vet dem ayz nit shnaydn mayn gezang?"
zhumet nakht in bord arayn a *sod im:
- "s'vert shoyn oysgeshmidt a zun!" un glaykh
falt arop a shterndl fun fodem
un - a kush dem vinterdikn taykh.

shneymentsh <A>

shneymentsh, denkmol nokh a kindhayt, hiter
fun a kaltn *oytser! nit umzist
gleybn gleyb ikh: du bist mayn gebiter.
zay mir, shneymentsh, toyznt mol bagrist!
bist der got fun kinder un fun vintn,
lebn dir mayn *kholem shteyt geknit.
s'kumen velf in gantsene gezintn
un zey rufn: shneymentsh, hit bahit!
eybik bistu shneymentsh, nit tseshmoltsn
vert dayn finkl-pantser fun krishtol.
o, vi sheyn du tantsst oyf dayne shtoltsn
far di shternmentshelekh in tol!

shneymentsh <B>

shneymentsh, umgelumper, mit a tepl
oyfn kop anshtot a kroyn! bavayz
nokh a mol dayn shmeykhl funem nepl,
varem on mayn elnt mit dayn ayz.
oyb mayn benkshaft iz tsu dir dergangen -
in di zelbe *trit-simonim gey,
vestu in a shtibele fun klangen
mikh gefinen *tfile ton tsu shney.
nit gefunen - hob nit keyn faribl,
kentik, az mir hobn zikh gemaydt.
*yarshn mayn geveznkayt fun shtibl
un farendik otemen mayn tsayt.

sibirer friling <A>

s'nemen patshn filkolirte fligl
iber tayge-vildernish in vint.
s'kvalt un rizlt vi tselozter shpigl
mayl nokh mayl un bay di randn grint.
nase shneyen zingen a gezegns,
fliglen, shpiglen ful mit farb un klang.
mitn yungn leybnbrum fun regns
flakert oyf der kindersher farlang
ontsuyogn ale vilde shtromen,
gebn zikh a foygldikn trog
iber mentshn, velder, feldzn, *thomen -
tsu dem nayem, *yom-tevdikn tog!

sibirer friling <B>

mitn shimer fun di hele grinen
shlayft zikh der Irtish on vild geshteyn.
vil di khvalyes zayne krik gefinen,
vayle kries haltn shoyn in geyn...
un anshtot tsu kukn shrekik-fintster
durkh zayn eynem oysgezegtn rod -
kukt er itst mit khvalye mit der mindster
vi es geyt di velt a karahod
rund arum der zun, vos i mit *hoze
varft zi shverdn, i zi lekt atsind
s'finklendike ayzlikht fun beryoze,
vi es lekt zayn tsukerl a kind.

kirgizn

*sholem aykh in vaytenish, kirgizn,
baym Irtish, fun shaytern bagildt,
vu tsvishn tantsndike shpizn
viklt ir a *nign un farshpilt
ayer umet, biz ir falt in dreml.
yeder zupt vi branfn zayn geveyn.
un der alter hoyker funem keml
shmeykhlt mit di kneytshn, kon farshteyn
di muzik fun ayer geln fiber.
ven mayn lebn tsankt vi a lamter,
beyg ikh mayn gezang tsu aykh ariber,
efn zibn oyern un - her.

mayn *khaverl Tshanguri <A>

lebstu nokh, mayn *khaverl Tshanguri,
oder bist a shneyike geshtalt?
fun di volkns flemlt mir dayn *tsure
mit di aplen oysgeborgt in vald.
kum zikh shpiln vider un gefinen
vos mir hobn keyn mol nit gehat.
mitn ershtn otem fun baginen
lomir kushn yeder groz un blat.
lomir zhlyoken klyatshemilkh fun logl
un oyf soves makhn a geyeg.
lomir, bruder, nokhn langn vogl
aynshlofn vi demolt paze veg.

mayn *khaverl Tshanguri <B>

kum tsu raytn vider oyf dayn toybn,
hoykerdikn keml, un geshvind
farn pitsl hemd a tsi mikh oybn, -
un avekgelozn zikh in vint,
tsu bagegenen in shtile vinklen
dem geburt fun shotns *erev nakht.
ale grozn tsoybern un finklen,
es derkent aleyn zikh nit di prakht.
flekn lebns tunklen in di vaytn,
der Irtish, a volkndiker, glit.
s'bloyt der keml. un mir beyde raytn
tsu di blanke feldzn fun granit.

mayn *khaverl Tshanguri <G>

ven di berg di shtotsike farshvindn -
git a shvum a fioleter vald.
s'nemt a lange ovnthant farbindn
altsding vos bazunder zikh bahalt.
oyf a yodle tantst dos letste fleml,
oyf di lipn tantst dos letste vort.
in a *grozn-kholem knit der keml.
tunkeler. un bloyz di shtilkayt klort.
faykhtn volkn shnaydt adurkh a brone.
efnt zayne *soydes. nakht kumt on.
un mir esn beyde di *levone
vi an oyfgeshnitenem kavon.

baym shayter <A>

blozt di nakht funand in vald a shayter,
vern yunge beymer gro fun shrek.
tsvishn knakndike tsvaygn, krayter,
faln shotns, vu es blitsn hek.
un kirgizn - kinder, froyen, mener -
shpiglen zikh in zeyer sharfn rand.
s'knakn tsvaygn mitn krey fun hener.
un vi perl fun geplatstn band
falt a toy oyf shtaygndike funken,
falt a toy oyf betndike hent.
un a foygl in der nakht farzunken -
kumt tsu flien, un zayn fidl brent.

baym shayter <B>

itst derlangt a flater ful mit *gvure
lebn flam a brondzene geshtalt.
un in tants mit zilberner bandure -
a gedrey tsuzamen mitn vald.
a gedrey. a poyk. a heyser *nign.
biz in funken-ritem fun kontsert -
nemt di gegnt glokik zikh tsevign,
faln letste shtern in di berd.
nemen *shiker tsutantsn kirgizn
in a keyt baym flakerdikn tish.
un mit khvalyes, loyfndike shpizn,
kitslt horizontn der Irtish.

*tsofn-shtern

*tsofn-shtern, shpanst mit mir in eynem,
kh'bin dayn shneymentsh in a kleyd fun hoyt.
far mayn kelt tseloyfn zikh di *shkheynim,
bloyz beryozes blaybn lebn ployt.
*tsofn-shtern, bizn toyt getrayer,
vifl mildkayt vekstu un dermonst!
ale zumer shneyt oyf mir a fayer,
ale vinter glinstu mir un glonst.
zol di nit-fargangene dermonung
tsu zayn bloen shmeykhl zayn gevendt.
zoln ot di klangen, zol di monung,
blaybn iber mir a monument.