Mayses far yidishe kinder I-5: *Mesushelekh

  (a yidish ferdl)

  geshribn in yor 1902

  *A[lef]

Mesushelekh - azoy hot men im a nomen gegebn in *Kasrilevke derfar, vos er iz geven ongeshtopt mit yorn.
nisht gehat shoyn eyn tson in moyl, a *khuts tsvey-dray penkes, vos mit zey flegt er koym mit *tsores kayen - abi s'iz nor geven vos.
a hoykher, a mogerer, mit an opgebareter fel, mit a *tsehargetn rukn, *kalye oygn, oyf eynem a belme, dos andere roytlekh, oysgeknekhlte fis, shpitsike klibes, ayngefalene zaytn, di untershte lip a bisl aropgelozt, vi farveynt, der veydl an oysgeflikter - ot hot ir zayn portret.
un gedint hot er oyf di eltere yorn in *Kasrilevke bay *Kasril dem vaser-firer baym fesl far a ferdl.
*beteve iz *Mesushelekh geven a ruiker, a horepashner, nor an oysgehoreveter nebekh.
ongetyopket zikh dem gantsn tog in der *Kasrilevker leymiker blote un farzorgt di shtot oyf a gants *mes-les mit vaser, iz er geven tsu fridn, az me hot im oysgeshpant funem kesl, untergevorfn a bisl shtroy un farbisn mit a pomenitse, vos *Kasrilikhe hot im untergetrogn mit aza *ponim, vi me trogt a shteyger, unter zeyer an ongeleygtn gast a palumisek mit fish, oder a shisl mit varenikes.
oyf der doziker pomenitse flegt *Mesushelekh aroyskukn vi oyf epes rekhts, *makhmes dortn hot zikh gefunen ale mol an oysgeveykt shtikl broyt, kashe a bisl, *ukhdoyme azelkhe veykhe zakhn, vos me farshport tsu zey tseyn.
dem gantsn tog hot *Kasrilikhe gezamlt fun *Mesushelekhs vegn, gevorfn in pomenitse arayn vos s'iz ir gekumen in di hent arayn, - loz dos ferdl nebekh hobn vos tsu esn, - un *Mesushelekh, az er hot ibergebisn, hot er zikh oysgedreyt mitn *ponim tsum fesl un mitn hintn, *mekhile, tsu *Kasrilikhen, vi eyner redt: "a dank aykh far ayer zalts un broyt"...
beshas mayse aropgelozt di untershte lip nokh nideriker, dos zeendike oygl tsugemakht, un arayngelozt zikh in tife ferdishe gedanken.

  *B[eys]

meynt nisht fun destvegn, az ale mol zint *Mesushelekh iz a ferd, iz er geven azoy, vi er vert do oysgemolt.
a mol, in di yunge yorn, *beshas er iz nokh geven a loshekl un nokhgelofn der mamen nokhn vogn, hot er zikh geshnitn gor oyf a gut ferdl.
mevinim hobn oyf im gezogt *nevies, az es vet fun im oysvaksn a ferdl gor oyf *khidushim.
"ot vet ir zen, - hobn zey gezogt - er vet nokh geyn a mol geshpant in a karete mit di shenste mit di beste ferd!"...
az dos loshekl iz oysgevaksn un gevorn a ferdl, hot men dem *mekhile ongeton a tsayml un aroysgefirt oyfn *yarid, avekgeshtelt tsvishn a *guzme ferd, durkhgetribn im a mol fuftsik hin un tsurik, gekukt im ale minut in di tseyn arayn, oyfgehoybn di fis un batrakht di kopites, - un ibergegebn im fun eynem tsum andern.
fun demlt on hoybt zikh on far im a langer *goles, a *na-venad zayn fun eyn ort oyfn andern, a baytenish fun eyn *balebos tsum andern, a shlepn fun groyse shvere vogns mit draysik pud *mase, a tyopken bizn boykh in der blote, un a *sedre fun baytshn, shtekns mit klep in zayt arayn, in kop un in di fis un in andere erter.

  *G[iml]

a shtik tsayt iz er gegangen in dishl bay a potshtove vogn untern glok, vos hot im nit oyfgehert tsu klingen in di oyern arayn: glin-glin-glon!
glin-glin-glon!
un gelofn *meshugenervayz hin un tsurik alts oyf eyn trakt.
nokh dem iz er ariber tsu a prostn *bal-haguf, vos hot gearbet mit im *kol avoydes-perekh: geakert un gezeyt, gefirt a *moyredikn vogn mit *tvue, a fas vaser, a vogn mit mist, ferdishkayt un kuenkayt *ukhdoyme azelkhe grobe arbet, tsu velkhe er iz *klal nisht gevoynt gevorn.
fun dortn iz er arayngefaln tsu a tsigayner in di hent arayn, hot mit im der tsigayner gemakht azelkhe zakhn, *miese *sgules tsum loyfn, vos er vet zey nit fargesn vayl er vet lebn!...
funem tsigayner iz er ariber in a tabun arayn mit nokh a *sakh ferd, un fun dortn iz er in a kurtser tsayt *megulgl gevorn keyn Mazepevke tsu a *bal-agole mit a shvern vogn, gekovet in ayzn, mit a *sakh gleklekh un mit a *meshune-modne tseshmiderte *suke, vos me ruft dos "boyd".
do baym *bal-agole mit der boyd, hot er gekhapt baytshn mit shtekns on a *shir, glaykh vi a ferdishe fel iz fun leder - nit fun blut un fleysh, glaykh vi ferdishe zaytn zenen fun ayzn - nit fun beyner.
vey-vey, vifl mol flegt zikh makhn, az koym-koym vos er plontet mit di fis, filt vi optsvaynges tsien im far di litkes, un in boyd a shvere *mase, epes vi a knoyl - un er, der *akhzorisher *bal-agole, - "no" un "vyo", un a shmits mit der baytsh, un a zets mit der puzheli, - *tomer veyst ir vos?
a shtikl glik khotsh, vos bay dem *balegole iz ayngefirt eyn tog in der vokh azelkher, vos me shteyt oyf eyn ort, me shteyt un me kayet un tun tut men gor nit.
Mesushelekh flegt nit eyn mol farklern zikh;
zayn ferdisher *moyekh hot nisht gekont *masig zayn: vos iz der *seykhl funem dozikn tog, vos me rirt nit funem ort?
un far vos zol nit zayn azoy *keseyder? - flegt er zikh trakhtn, oyfshteln di oyern, tsumakhn an oygl un kukn oyf zayne tsvey *khaveyrim, vos zenen geshtanen mit im tsugebundn tsu eyn boyd.

  *D[aled]

funem *balegole mitn baydl iz er arayngekumen in a dreshmashin, gearbet *avoydes-perekh, zikh gedreyt gantse teg arum a rod, zikh ongegesn gut mit porokh un mit polove, vos iz im gekrokhn in noz arayn, in moyl un in di oygn arayn, un fardult gevorn funem trakh-tarerakh.
"vos vet zayn funem dreyen zikh? - flegt er zikh nit eyn mol trakhtn un veln opshteln zikh oyf a minut. - ver hot dos oysgeklert dem *seykhl fun dreyen zikh oyf eyn ort?"...
me hot im ober lang nisht gelozt trakhtn;
fun hintn iz geshtanen eyner mit a baytsh un nisht oyfgehert tsu huken oyf im: hu-hi! hu-hi!...
"*pere-odem eyner! - trakht er zikh un khapt a kuk *min hatsad oyf yenem vos mit der baytsh. - ikh volt a *baln geven zen, me zol dikh aynshpanen ot-o-do in der rod un untershmaysn dikh, du zolst dikh dreyen on a *shum tolk!"...
se farshteyt zikh, az fun aza *min dreyen zikh in shtendikn porokh iz er aroys nebekh a kalike, oyf eyn oyg a belme, dos andere a bisl roytlekh, un oyf di fis iz er oykh gevorn a bisl gekhapt.
mit aza sharfn *khisorn hot er shoyn getoygt oyf zibn un nayentsik *kapores;
hot men im aroysgefirt vider a mol oyfn *yarid, *tomer vet men im konen emetsn fartun.
me hot im gants fayn oysgekemt, oysgeputst, dem veydl *kloymersht untergebundn un di kopites tsugefarbt mit fetn; - es hot ober nisht geholfn, a velt nart men nisht.
vifl me hot im nisht gemutshet er zol zikh *bokhern, haltn dem kop mit *gadles, - er hot zikh geton zayns: aropgelozt dem kop mit groys *anives, di fislekh oysgeknekhlt, di untershte lip aropgelozt a bisele oyf a zayt, un fun eyn oyg gelozt a trer...
neyn, es hobn zikh shoyn nisht gefunen oyf im keyn *balonim!
a por mentshn zenen tsugegangen tsu im, shoyn *afile in moyl arayn nisht gekukt, nor azoy a makh geton mit der hant oyf im iber der morde, oysgeshpign un avekgegangen.
eyner hot zikh yo opgerisn a *baln nor nisht oyf im - oyf zayn fel.
me hot ober nisht gekont durkhkumen farn *mekekh;
yener, der felhendler, hot bavizn a *kheshbn, az es loynt nisht: dos opfirn im, dos umvalgern mitn opshindn vet kostn mer vifl di fel iz vert.
s'iz im ober bashert geven, *a ponim, a gut elter, iz untergeshprungen *Kasril der vaser-firer un hot im gebrakht tsu firn keyn *Kasrilevke.

  *H[ey]

biz aher iz *Kasril der vaser-firer, a yid a breytbeyniker, mit a tsepletster noz un mit a bavaksn *ponim fun oybn biz arop, geven aleyn der vaser-firer un aleyn dos ferdl, dos heyst, er hot zikh aleyn ayngeshpant *mekhile in fesl un tsefirt iber der shtot dos vaser.
vifl *Kasril iz farshvartst gevorn dos gantse lebn zayns, hot er keynem nisht *mekane geven oyf der velt;
nor az er hot gezen emetsn forn mit a ferd, flegt er zikh opshteln un lang-lang nokhkukn yenem di trit.
zayn eyntsiker vuntsh oyf der velt iz geven: got zol im helfn, er zol konen zikh tsushlogn tsu a ferdl.
nor vifl er hot nisht gekloybn, hot er nisht gekont dershlogn zikh tsu aza kapital, vos er zol deroyf konen koyfn a ferdl.
fun destvegn hot er nisht durkhgelozt keyn *yarid, er zol zikh nit durkhgeyn tsvishn di ferdlekh, glat azoy a kuk ton, vi zogt men: a tap in vogn.
derzen an umgliklekh, farvoglt, dershlogn ferdl shteyn in mitn *yarid on a tsayml, nisht tsugebundn in ergets, hot zikh *Kasril opgeshtelt.
dos harts hot im gezogt, az dos ferdl badarf zayn ongemostn far zayn gelt.
*kakh have.
er hot zikh lang nisht badarft dingen;
Kasril hot genumen dos ferdl un iz mit a freylekh harts gelofn aheym.
gekumen aheym, hot er ongeklapt in der tir fun droysn, iz aroysgegangen *Kasrilikhe a dershrokene.
- vos iz dos? got iz mit dir!
- gekoyft, vi ikh bin a yid, gekoyft!
*Kasril un *Kasrilikhe hobn nisht gevust, vu me zol ahinton dos ferdl.
zey zoln zikh nit shemen far di *shkheynim, voltn zey dos arayngefirt in shtub arayn.
gikh iz bashafn gevorn a bisl shtroy un hey, un *Kasril mit *Kasrilikhen hobn zikh avekgeshtelt, zikh geshpiglt inem ferdl, zikh gor nisht gekont onkukn.
oykh di *shkheynim zenen zikh tsunoyfgekumen onkukn di *koshere *metsie, vos *Kasril hot gebrakht tsu firn funem *yarid;
me hot gelakht funem ferdl, gemakht *khoyzek;
es zenen gefloygn vertlekh alerley, vi geveyntlekh.
der hot gezogt a *khokhme, az dos ferdl iz gor nisht keyn ferdl, nor a "moyleyzl"!
un der anderer hot gezogt: voser moyleyzl?
s'iz gor a kats!
der driter hot gezogt: s'iz a *rukhnies, me badarf dos hitn fun a vint, vorem a rekhter vint kon dos *kholile avektrogn.
- vifl kon dos alt zayn? - hot eyner a freg geton.
- mer vifl *Kasril mit *Kasrilikhen in eynem.
- *Mesushelekhs yorn.
- *Mesushelekh!
un fun demlt on iz im farblibn der nomen "*Mesushelekh" *ad hayoym haze.

  *V[ov]

derfar iz im ober geven bay *Kasril dem vaser-firer azoy, vi nokh keyn mol nisht, *afile gor in di gute yorn.
ershtns, iz di arbet epes nor a gelekhter un genug.
shlepn a fesl vaser un bay yeder shtub opshteln zikh - oykh mir an arbet!
un der *balebos iz epes gor a diment.
a mentsh zol zikh nit tsurirn, keyn hoykhn geshrey nisht ton, haltn a baytsh
fun *yoytse vegn!
haynt dos esn.
emes, keyn hober kukt er nisht on: nor tsu vos toyg im der hober, az er hot *bemeyle nisht mit vos tsu kayen?
nisht glaykher shoyn di pomenitse mit di veykhe shtiklekh broyt, vos *Kasrilikhe trogt im ale tog akegn?
un nisht azoy di pomenitse, vi dos derlangen di pomenitse.
me badarf zen, vi *Kasrilikhe shteyt *beshas mayse tsunoyfgeleygt di hent oyfn hartsn un kloybt *nakhes fun *Mesushelekhn, vi er est dos, keyn *ayn-hore nit.
kumt bay nakht, bet men im oys in hoyf a bisl shtroy un me geyt aroys ale mol oder *Kasril oder *Kasrilikhe gevor vern, tsi me hot im *kholile nit *avekgelakkhnt.
gants fri, az got aleyn shloft nokh, iz shoyn *Kasril baym ferdl.
er shpant dos ayn pavolinke in fesl, zetst zikh oyf un fort tsum taykh nokh vaser un zingt *beshas mayse mit a *meshune-modnem *nign:
[hebr. tsit.]
"az voyl iz dem mentshn, heyst dos, vos geyt nisht tsu-fus"...
un az er gist on dos fesl mit vaser, geyt er shoyn tsurikvegs tsu-fus on a *nign, tyopket glaykh mit *Mesushelekhn in der blote, dreyt mit der baytsh: - "nu zhe, *Mesushelekh, rir zikh, rir zikh!"
*Mesushelekh shlept di fis fun der blote, shoklt mitn kop un khapt a kuk mitn eyntsikn oygl oyfn *balebos un trakht zikh *beshas mayse: zint ikh bin a ferd, hot zikh mir nokh nit getrofn dinen bay aza *meshune-modne *brie!"
un dos ferdl iz zikh *meyashev, tut zikh a ruk oyf di hintershte fis un shtelt zikh op oyf a tsikavest in mitn der blote, vi eyner redt: "anu, lomir inmistn zen, vos vet zayn derfun?"...
derzen, az dos ferdl hot zikh plutsem anidergeshtelt, hoybt on *Kasril arumdreyen zikh arum fesl, batrakhtn di reder, di aksn, di shtriklekh;
un *Mesushelekh, oysgedreyt dem kop tsu *Kasriln un a makh mit di lipn, vi a shmeykhl geton, trakht er zikh:
"a *tipesh ot der vaser-firer!
a *khushim, a proste *beheyme!"...

  *Z[ayen]

s'zol *keseyder zayn gut oyf der velt - dos iz nisht faran.
oyf vifl *Mesushelekh hot zikh gefilt gliklekh oyf der elter bay *Kasriln un *Kasrilikhen, azoy fil iz er oysgerisn gevorn, oysgeshtanen *tsores, *yisurim un *bizyoynes fun zeyere kinder, fun zeyere *shkheynims kinder un fun glat kinder.
fun der ershter minut on, vos me hot im gebrakht tsu firn, un kleynvarg hot im derzen, hobn zey bakumen tsu im epes a *min...
nisht keyn *sine *khas vesholem - *aderabe, farkert, zey hobn im *davke lib gehat;
nor di dozike libshaft iz geven far *Mesushelekhn a *shkhite.
halevay voltn zey im beser vintsiker lib gehat un a bisele mer oyf im *rakhmones gehat...
dos ershte hobn im *Kasrils kinder, borvese *talmed-toyre-yinglekh, oysgepruvt, az keyner hot nit gezen, tsi filt er azoy, vi a mentsh, tsi neyn?
hobn zey im gepruvt fun der gring mit a shtekl iber der fel - neyn;
a kitsl iber di fis - neyn;
a shnol ibern oyer - koym-koym.
ersht nokh dem, az zey hobn im gepruvt mit a shtroyele ibern vaysn oygl mit der belme, hobn zey ersht demlt derzen, az er filt vi a mentsh, *makhmes er hot gegebn a pintl mit di oygn un a makh mitn kop, hin un tsurik, vi eyner redt:
"neyn, dos nit, dos gefelt mir nit"...
vi bald azoy, hobn zey shoyn dertapt a ritl fun a bezem un hobn im arayngerukt tif in noz arayn.
hot *Mesushelekh gegebn a shprung un a tants un a proshke mit der noz.
iz aroysgelofn *Kasril mit a gvald:
- *shkotsim, *akhberoyshim, vos poret ir zikh mitn ferd?
in *kheyder arayn, hultayes!
un *khevre hobn genumen di fis oyf di pleytses un zenen avek in *kheyder, dos heyst, in der *talmed-toyre arayn.

  *KH[es]

dort, in der *talmed-toyre, iz geven eyner a *Ruvele, a spirtove yingl, a *mazik, zol got *shoymer umatsl zayn!
oyf im hot zayn eygene mame aleyn gezogt, az "azelkhe kinder zol men gedikht zeyen un shiter oyfgeyn".
zayn *uvde iz geven: aynesn zikh itlekhn bazunder in di beyner arayn.
vu a boydem, vu a keler - iz er geven oysn.
traybn hiner, gendz oder katshkes, shrekn tsign, mutshen kets, shlogn hint, fun *khazeyrim *shmuest men nit - dos iz bay im geven dos *khayes!
di klep fun der mame, di shmits funem *talmed-toyre-melamed un di petsh fun vild-fremde zenen geven aroysgevorfn, un di kloles, vos me hot in im arayngeleygt - vi an arbes in vant arayn.
ot, dakht zikh, hot men im gepatsht, ot, dakht zikh, hot er geveynt mit trern, zikh nor opgekerevet on a zayt - aha! *Ruvele hot shoyn aroysgeshtelt a tsung, gemakht a vaynshele fun der untershter lip, oder a pakhir fun di bakn.
un tsvey bakn hot er gehat, vi di pampeshkes.
geven *tomed gezunt un shtendik freylekh;
dos vos di mame iz a viste *almone un mutshet zikh, vi oyfn toyt, un tsolt far im a kerbl a *zman *skhar-limed - dos iz nit zayn *eysek.
az *Ruvele iz gevor gevorn fun *Kasrils kinder, az zeyer tate hot gebrakht tsu firn funem *yarid a ferdl un se heyst *Mesushelekh, iz er oyfgeshprungen oyf a benkl, a vish geton dos nezl mit beyde hent hin un tsurik un oysgerufn *bekol ram:
- kinder, mir hobn shoyn a "shmitshik"!
tsu bamerkn, az *Ruvele hot fun kindvayz on lib gehat *kle-zmer, oysgegangen nokh a fidl, take *mamesh es hot zikh im geekt dos *khayes, az er hot derhert shpiln.
un dertsu hot er gehat a sheyn *kelkhl, gekent ale *nigunim oyf oysveynik.
er hot gor andersh nit gerekhnt, *im yirtse hashem, az er vet oysvaksn a groyser, vet er zikh koyfn a fidl un vet shpiln tog vi nakht oyfn fidl.
dervayl hot er zikh gemakht fun a shtik holts a kleyn fidele, mit fodem oyfn ort fun strunes, derbay gekhapt gute klep fun der mamen.
- a *kle-zmer vet fun dir oysvaksn?
nit derlebn zol ikh dos!
far nakht, az *Khayim-Khone der *talmed-toyre-melamed hot tselozt di *talmidim, zenen zey ale gegangen *mekabl-ponim zayn *Kasril dem vaser-firers ferdl.
der ershter hot aroysgezogt zayn meynung *Ruvele, az dos ferdl iz an oysgetseykhnt ferdl, es vet gebn strunes funem veydl vifl me vet badarfn.
a *simen, ot veln mit bald a pruv ton!
un *Ruvele hot zikh *farganvet tsu *Mesushelekhn fun hintn un hot ongehoybn shlepn bay im hor funem veydl. geshtanen ruik, vi eyner redt: "a hor funem veydl?
kol zman *Ruvele hot geshlept di hor eyntsikvayz, iz *Mesushelekh geshtanen ruik, vi eyner redt: "a hor funem veydl?
vos kon dos mir shodn?
ta, oykh di eygene *mayse, vet zayn vintsiker mit a hor!"...
nor az *Ruvele hot zikh tsugekhapt tsum veydl, ongehoybn raysn mit a mol a gantsn zhmut, hot dos shoyn *Mesushelekhn gut fardrosn, vi eyner redt:
"loz arayn a *khazir in shtub, krikht er oyfn tish"...
un nisht lang getrakht, hot er derlangt *Ruvelen mit dem untershtn fus glaykh in di tseyn arayn un hot im tsehakt di lip oyf tsveyen.
- a *mitsve, a duner iz mir!
zeyer rekht, a shlak iz mir!
krikh nisht, vist iz mir!
azoy hot gezogt di mame zayne, Yente di leptshikhe, geleygt im kalt vaser tsu der tsehakter lip, geveynt, gebrokhn di hent, gelofn tsu Hyene der *royfete, ayngeleygt di velt.

  *T[es]

*Ruvele iz geven, *borekh hashem, aza kind, vos altsding hot zikh oyf im farheylt gikh, "vi oyf a hunt".
eyder me hot zikh arumgekukt, iz shoyn di lip bay im vider tsunoyfgevaksn gevorn, glaykh vi gornisht geven, un er hot tsugetrakht gor a naye zakh: me badarf zikh a mol durkhforn raytndik oyf *Mesushelekhn, un *davke ale *talmed-toyre-yinglekh mit a mol.
nor ven un vi azoy makht men dos op, az keyner zol nit visn?
iz *Ruvele gefaln oyf a *seykhl, az dos iz gut nor *shabes bay tog, *beshas der *oylem est op un leygt zikh shlofn, demlt khotsh nem un trog aroys gants *Kasrilevke mit hak un pak.
hot zikh *afile eyner, a *talmed-toyre-yingl, geshtelt akegn: "vi azoy fort dos a yid im *shabes?"
hot im *Ruvele deroyf geentfert: - "*beheyme! dos heyst den geforn?
dos vert ongerufn geshpilt zikh"...
s'iz gekumen *shabes bay tog, der *oylem hot opgegesn, geleygt zikh shlofn, un *Kasril mit *Kasrilikhe *besoykhem, hobn zikh *khevre pavolye *arayngeganvet tsum vaser-firer in hoyz arayn, un *Ruvele hot genumen oysputsn *Mesushelekhn vi vayt meglekh.
koydem kol hot er im farflokhtn di grive, gemakht etlekhe tseplekh, baputst mit shtroyelekh;
nokh dem hot er im ongeton oyfn kop a vaysn papirenem spodik, tsugebundn oyfn haldz mit bendlekh;
un *akharey kakales hakl hot er im ongehangen fun hintn an altn bezem, *bikhdey der veydl zol oyskumen shener un lenger.
un *khevre hobn ongehoybn zetsn zikh, krikhn oyf *Mesushelekhn eyns ibern andern;
ver es hot farkhapt an ort frier, der iz gezesn oyfn ferd, un di iberike veln zikh shoyn zetsn nokh dem, nor dervayl zenen zey nokhgegangen fun hintn, geholfn untershrayen *Mesushelekhn, er zol geyn a bisl gikher, un gezungen:
"[hebr. tsit.]"
*Mesushelekh hot ober keyn *kheyshek nit gehat loyfn un iz zikh gegangen trit bay trit, vorem, ershtns, vos hot er keyn tsayt nit?
vehasheynes, iz dokh epes haynt a tog fun ruen!
Ruvele hot ober nit oyfgehert tsu traybn dos ferdl, noken, vyoken un tyuken un shrayen mit ale *koykhes oyf der iberiker *khevre:
- a *ruekh in ayer tatens taten arayn, vos shvaygt ir?!
un *Mesushelekh iz zikh alts gegangen trit bay trit, zikh getrakht *beshas mayse: "*kundeysim shpiln zikh, ta, lozn zey zikh shpiln"...
nor az *khevre hobn im shtark ongehoybn dekutshen, untertraybn un makhn mit di hent, hot *Mesushelekh ongehoybn geyn gikher, un az er hot ongehoybn tsu geyn gikher, hot im hintn der bezem ongehoybn shlogn in di fis arayn;
hot er ongehoybn loyfn nokh gikher, hot im der bezem ongehoybn tsu shlogn nokh
shtarker;
hot er ongehoybn shpringen, hobn *khevre gekvelt,un *Ruvele hot zikh untergehetsket un geshrign: hop-hop-hop!
azoy lang gehopket, biz zey hobn ongehoybn faln eyntsikvayz, vi di haleshkes.
un az *Mesushelekh hot zey alemen aropgevorfn un derfilt, az er iz fray, hot er ersht demlt ongehoybn loyfn *meshugenervayz, un iz geshmaydik gelofn un gelofn biz oyf yener zayt miln, het-het hinter der shtot aroys.
derzen loyfn a *meshune-modne ferdl mit a papirenem spodik, hobn di *shkotsim di pastekher gemakht a hets oyf im, ongehoybn im nokhloyfn, varfn mit shtekns, un hobn ongereytst oyf im di hint.
yene, di *klovim heyst dos, hobn zikh *davke nit gelozt lang betn un hobn genumen yogn zikh nokh im, baysn un raysn;
etlekhe hobn im ongenumen hintn, bay di litkes;
etlekhe hobn im ongekhapt fun fornt, baym gorgl.
Mesushelekh hot azh ongehoybn khropen.
azoy lang, azoy breyt - biz zey zenen im dergangen dem ek.

  *Y[ud]

oyf morgn hobn shoyn *khevre gehat zeyer erlekh oyskumenish.
a khuts dem, vos zey hobn zikh tseshlogn di nez un tsebaylt di shterns funem faln, hobn zey gekhapt petsh in der heym un shmits fun *Khayim-Khone dem *melamed.
un mer fun alemen hot geleyzt, geveyntlekh, *Ruvele, *makhmes ale iberike yinglekh, az me hot zey geshmisn, hobn zey khotsh geveynt, un *Ruvele hot, farkert, gor gelakht.
hot men dokh im nokh mer gekatevet;
nor vos mer me hot im geshlogn, hot er mer gelakht, un vos mer er hot gelakht, hot men mer geshlogn, - azoy lang, biz *Khayim-Khone der *melamed hot zikh aleyn oykh tselakht, un oyf im kukndik - ale *talmidim.
s'iz gevorn aza gelekhter, az ale *shkheynim zenen zikh tsunoyfgekumen, un glat mentshn, yidn un vayber, yinglekh un meydlekh fun der gas: "vos iz?
vos iz der gelender?
vos lakht men vos?"
hot zey keyner nisht gekont entfern keyn vort, *makhmes me hot zeyer shtark gelakht.
hobn yene, di frishe mentshn, zikh oykh ongenumen funem gelekhter un hobn oykh
ongehoybn tsu lakhn;
hobn yene, di ershte, ongehoybn lakhn nokh shtarker, un yene, di frishe, oyf zey kukndik, nokh shtarker, - *haklal, me hot zikh *poshet gekatshet oyf di baykher, gehaltn zikh bay di zaytn lakhndik.

  *

nor tsvey mentshn hobn nisht gelakht.
dos zenen geven: *Kasril der vaser-firer un zayn vayb *Kasrilikhe.
a kind, *kholile, az es geyt avek fun a shtub, veys ikh nit, oyb me badarf azoy fil veynen, vifl *Kasril mit *Kasrilikhen hobn geveynt oyf zeyer groysn shodn, oyf zeyer orem ferdl nebekh, oyf *Mesushelekhn.