a *levaye in regn

griner akvaryum 12:  A *levaye in regn

A man mit a shvern zak oyf der pleytse dernentert zikh tsu a fintsterer shtot in a gosregn. A blits - dos blut fun a tseshpoltenem shpigl - tsindt on dem regns fleytsndike zayln.
tsvishn zey - der man mitn shvern zak.
A shvartse halbe *levone, bazeymt mit gliendike randn, azoy zet er oys.
Neyn, aza *regn-tam hot zayn tsung nokh keyn mol nit gefilt. Nit keyn regn - a himlisher *kishef-makher hot tseshmoltsn di tsayt! Nekhtn, haynt, morgn - nito. Nito. Der friling fun *odem-horishn un der vinter fun *odem-hoakhren zenen tseshmoltsn in a rizikn kesl vos iz oysgeshmidt fun volkns. Der kesl hot geplatst. Un di tsegangene tsayt *mablt *akhzoryesdik iber der erd, un bald-bald vet zi farshlingen dem geyer mit zayn shvern zak oyf der [O: oyfn.] pleytse.

Er kon nit leykenen: di fis geyen. Es geyen di fis un es geyt der regn. A *simen, bruderke, az ort iz nokh alts oyfn ort, az a shpliter fun der *tsayt-neshome iz ergets farblibn.
Nit *stam ergets - nor take in zayn brust. Klap-klap - di tsayt arbet. tsayt un ort hobn zikh, kentik, lib. Der *seykhl der narisher kon zey nit tsesheydn...

A groe tsekhvalyete vant, vi in der vant voltn zikh getrunken velf, shvimt aroys hinter di zayln fun regn.
- Der monastir funem heylikn Pavel.
Do, in monastir, in gevelbtn royt-tsigldikn kamer fun der shvester Urshulya, trefn zikh valdmentshn. A mol antrint aher a *farmishpeter, mit koyln in layb, vos in mitn fli hobn zey *kharote gehat... a mol - a tifus-kranker, in a tsefliktn soldatskn shinel vi a tseshosene fone, vos bloyz der odlerl oyf zayn eyntsikn knop trogt im nokh oyf zayne zunike fligl.
Do, in monastir, hot im Urshulya geratevet. Shpeter iz zi gevorn di farbindlerin mitn vald un er, der man mitn zak, flegt kumen aher nokh *yedies.
Er gedenkt, az links, baym tseshoybertn veldl, iz do a kanave unter der vant, vos iz ful mit briendike kropeve. Durkh danen bakumt men zikh arayn in hoyf.
Atsind volt er graylekh veln, az kropeve zol im brien un brenen. Di fis, di hent, dem *zikorn - abi im zol vey ton. Zenen *davke ire glozike nedelekh bahaltn fun regn... Oy, bruderke, vi es benkt zikh a mol nokh veytik. Nokh *emesn, geshmakn veytik! Dos kon bloyz farshteyn a geleymter, vos di negl fun zayne finger zenen ibergetsoygn ibern gantsn layb.

Dos zibete fentsterl. Zeks. Zibn. Un onklapn tsu der shvester Urshulya darf men zibn mol.
Pavolye efnt zikh a blayene tir.
A gele, dershrokene likht, mit a vaksenem fayerl - binen zenen oyfgeshtanen *tkhies-hameysim fun zeyer zhumendikn vaks, - blondzhet hintervaylekhts in finger dine, eydele fun a gliklekh-dershrokener froy un molt oys oyf di royte kvadratene tsigl fun koridor a gedreytn, vaserdikn shteg.
Di yunge froy, zayn reterin, in a nepldik-tsefaldevet nakhthemd, shvebndik ahinter, mit di oygn tsum gast, zet oys in koridor vi a rusalke in perl, vos tunkt zikh, shvimt un manyet im fun tunkl-brenendike khvalyes. Un er, mitn zak oyf der pleytse - a fisher mit a nets...
Er lozt iber dem zak in a nishe fun koridor un di shmole tir fun Urshulyas kamer, a tsudek fun a dembener trune, vert farhakt hinter beydn.
- Kolya, vos iz geshen, zest dokh oys vi dayn zeyde? Kolya, oder Kopl, vi m'hot im gerufn in shtub, tsit zikh oys oyfn dil, in a vinkl, mit di horike hent ibern kop - er, der kop, zol nit antloyfn.
- Gerekht, Urshulya, ikh ze oys vi mayn zeyde, vayl di eybike yungshaft iz arayn in dir.
zi brengt a hantekh. A pekl *bgodim.
- Tu zikh iber. Di kleyder zenen dayne. Host zey do ibergelozn mit a yor tsurik.
- Urshulya, vifl iz der zeyger?
- tsvey.
- A dank, nit *keday baytn di kleyder. In a *sho arum vel ikh [B: velikh.] tsien vayter. Zestu, a glezl milkh...
ven Urshulya kumt mitn glezl milkh, shloft shoyn Kopl a geshmidter in zise keytn.
zi farleygt zayne ophentike hent arum ir naketn haldz un brengt im, *elehey a halb dertrunkenem, tsu dem indzl fun ir bet.
Ire lipn, shpitsik-vareme, shpringen iber zayn beynikn *ponim, vi feygelekh vos konen nokh nit flien - iber derner.
s'nakhthemd neplt fun ir avek. Ir zunik layb triknt oys fun zayn gebeyn dem regn.
- Kolya, kh'hob dikh frier gezen in *kholem. Bistu eyner tsi tsvey? Neyn, bist eyner, bloyz demolt ven du bist nito bistu tsvey.
s'fayer fun likht - a karlik mit a brenendikn hoyker - farzinkt alts mer in zayn vaksenem *keyver.
- Bloyz demolt ven du bist nito bistu tsvey...

Der regn tut a zets in shoyb mit zayne blayene foystn.
A zets in Koplen.
zayne vies platsn.
ver tulyet im? ver zeygt dem *sam fun zayne glider? oy, er kon nokh farshpetikn!
Er bafrayt zikh, Kopl, fun ir zunikn tsoyber, shpringt aroys fun bet, kumt tsu loyfn mitn zak, vos er hot ibergelozn in koridor, un geshvind git er im a leyg oyfn geleger.
Urshulya falt tsu zayne fis mit a geveyn:
- Mayn zak mit zind, mayn zak mit zind!
- Urshulya, nit dayne di zind, konst zikh ibertsaygn.

A yunge antbloyzte froy in alt-groen farreykhertn gold fun der koptshendiker likht, oyfn hintergrunt fun royte tsigl, bindt funander in bet, zikh shtikndik fun trern, dem erdenem tseakertn zak un plutsem derlangt er zi fun zikh a shlayder vi an elektrisher shtrom - un a *meysim-reyekh git a shlog in kamer:
A toyter yingl - a tsebrokhene skulptur fun bloen, durkhzeikn marmor, di hor - a lorberkrants farflokhten arum dem shtern, un di untershte lip, a ligndiker fregtseykhn, kukt on fun zak aroys mit *keyverdike blikn di tsvey geshtaltn.
- Kolya, ver iz der yingl, ver iz der toyter *malekh? Er tsit ariber dem zak iber der tsebrokhener skulptur un dertseylt:
- ver iz der toyter *malekh? s'iz Yulik, mayn tsen-yeriker fraynd. Oyf a demb, in a shneyiker nest, hob ikh derzen lebn der ozere Narotsh a farshneytn yingl. Zayne vundn hobn geloykhtn durkhn shney, vi do in kamer dos geblits durkhn shaybl. Arum demb hot zikh gedreyt a volf mit a tsegrizhetn shotn. Koym kh'hob zikh tsu im dernentert, iz der volf, mitn shotn in di tseyn, farshvundn.
Ikh hob aropgenumen dem yingl fun demb. Er hot oysgezen vi a farfroyrene sove. Un shtel zikh for, Urshulya, mir hobn zikh derkent: ot di, vos iz arumgeshvumen in mayn layb vi a nodl, iz geven zayn shvester. Un veystu ver s'hot im in shtot, eyder er iz gekumen in vald, geratevet? Nit tsu gleybn - a hitsl! [zik OP; B: hitsel (3×).] ven a horde tsveyfisike fayern hobn zikh geyogt nokh mayn yungn fraynd, hot a hitsl farvorfn iber zayn haldz a petlye un im bahaltn tsvishn gekhapte hint in vogn.
zint ikh hob gefunen dem yingl oyfn demb, iz er gevorn mayn shvartsapl.
tsurik a *khoydesh, ven di ershte fyolete butshanen hobn a tsi geton a vesnedikn shmeykhl ibern vald, hot der *soyne arayngenumen undzere mentshn in a podkeve. S'hot oysgezen, az mir hobn bloyz eyn veg: zikh fareynikn mit di valdmentshn fun komandir Tsharnohuz oyf der ander zayt Narotsh.
s'iz geven a fosforne *levone-nakht.
In a langer *shure, vi murashkes, tsien mir ibern ayz fun der ozere.
Yulikn trog ikh oyfn aksl. A lebedike *tfile. Oyfn demb hot er opgefroyrn beyde fislekh. Babske *refues hobn vintsik geholfn. Zayn otem un mayner - eyn otem. Neyn, mir hobn zikh beyde gebitn mit di otems.
In mitn ozere, oys berglekh shney, hot plutsem zikh a heyb geton der *soyne. Di nakht, a fyoleter pozhar, hot ongetsundn in ayz undzere *penimer. Ikh hob oysgevashn mit blut mayne oygn, di shverdikayt fun shney un fayer zol nit vern temp, un mit der lebediker *tfile oyfn aksl, un mit fis vos zenen gevorn *khayes, loyf ikh tsvishn koyln alts nenter, nenter tsu di yodles oyfn andern breg. Un do - ersht a volf, a griner funken-shpritsndiker volf, mit zayn shotn in di tseyn, yogt zikh nokh undz beydn, un shoyn derlangt er a shprung oyf dem yingl, dem farklamertn arum mayn haldz. Nor in yenem oygnblik, s'klingt vi a *maysele fun *tanakh, ven der volf iz gehangen in der luftn, hot dem *soynes koyl adurkhgehakt zayn sharbn.
In eynike teg nokh der shlakht, zi iz geblibn farkritst in der ayziker *megile, iz Yulik farshvundn. vi azoy? Er iz dokh koym geshtanen oyf di fislekh? Oyf dem kon ikh nit entfern. Hob im lang-lang arumgezukht un endlekh im gefunen lebn toytn volf.
Yulik hot baveynt zayn reter. Kh'hob nit gekont im aveknemen funem toytn volf.
- s'iz nit keyn volf - hot er *getaynet - a hunt, a hunt! Eyn shtern hot bashitst beydn, ven der hitsl hot zikh derbaremt ibern yingl un im bahaltn in vogn. Shpeter, baynand mitn bafraytn hunt, iz er gekumen in vald. Bay nakht, ven yulik iz geshlofn oyf der ozere, tsugetulyet tsu der ayziker fel, hob ikh tsugenumen fun im di bashefenish un ergets bagrobn. Nor der yingl hot nit oyfgehert khlipen:
- Ikh vil tsu im, vos iz arayn in der *levone...
Fun demolt hot er nit gegesn. Bloyz ayz geshlungen. Un aleyn gevorn ayz. A farfroyrener *nign.
zog aleyn: zol ikh *mekaber zayn Yulikn in a zump? Iberlozn in zhaverdikn *hefker zayn gebeyn? A *khoydesh hob ikh getrogn mayn toyt bruderl oyf der pleytse. Ikh vil im baerdikn in shtot fun zayn geboyrn. Urshulya, vifl iz der zeyger?
- Dray.
- Nit farshpetikt. Biz baginen vel ikh alts bavayzn.
- Kolya, in shtot iz ful militer. Oyf der griner brik hengen *khaveyrim.
- Regn iz a guter pantser. Di himlishe *khayoles veln faryogn di erdishe. A ridl, a kleyner ridl iz do faran?
Urshulya tut zikh on in Kopls kleyder, vos er hot ibergelozn mit a yor tsurik in monastir. Zi kumt mit a ridl un shtelt zikh lebn bet.
- Kolya,der pantser vet bashitsn beydn!
Kopl nemt dem zak oyf der pleytse. vider zet er oys in zayn geboygnkayt: a shvartse halbe *levone bazeymt mit gliendike randn.
Urshulya riglt oyf di tir. Un eyder zey knoyln zikh aroys fun kamer, nemt zi mit dem laylekh fun bet untern mantl.
Un di likht - a karlik mit a brenendikn hoyker - bagleyt mit ir letster vaksener trer di *levaye in regn.

[13]  Dos kestele fun pimsnholts
tsurik griner akvaryum